Ας δούμε τον ορισμό που δίδει η βικιπαίδεια και ακολούθως πληθώρα νομοθετημάτων της ΕΕ που ποτέ κανείς δεν βγαίνει από μέσα
και όλα αυτά φυσικά επί σκοπού των κερδών των πολύ λίγων εις βάρος όλων μας
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%AE%CE%BC%CE%B1#cite_note-0
Χρήμα
 |
Αυτό το άρθρο ή η ενότητα δεν αναφέρει τις πηγές του ή δεν περιέχει επαρκείς παραπομπές. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια προσθέτοντας κατάλληλες πηγές και παραπομπές που να υποστηρίζουν το άρθρο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 13/05/2010. |
Με το όρο χρήμα εννοούμε τα περιουσιακά στοιχεία που χρησιμοποιούνται και γίνονται ευρέως αποδεκτά για πληρωμές. Αν και ο ορισμός αυτός είναι κατά κάποιο τρόπο ταυτολογία (αντίστροφα: πληρωμή είναι η χρήση χρημάτων) δηλώνει ακριβώς ότι χρήμα μπορεί να είναι οτιδήποτε χρησιμοποιείται ως τέτοιο. Η φυσική μορφή των χρηματικών στοιχείων μπορεί να διαφέρει, και διαφορετικές μορφές χρημάτων έχουν υπάρξει ιστορικά. Για παράδειγμα, σε κάποιους αρχαίους πολιτισμούς χρησιμοποιούσαν κοχύλια ως χρήμα, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του 2ρου Παγκοσμίου χρησιμοποιούσαν τσιγάρα ως χρήμα, και ούτω καθ εξής. Πάντως για τον ακριβή προσδιορισμό της έννοιας του χρήματος είναι χρήσιμο να γίνεται με σαφήνεια η διάκριση ανάμεσα στα χρηματικά περιουσιακά στοιχεία (πχ κέρματα) και τα μη-χρηματικά περιουσιακά στοιχεία (όλα τα άλλα εκτός από τα χρηματικά, πχ προϊόντα).
Σήμερα ο ορισμός του τι είναι χρήμα σε μια οικονομία είναι πολύ συγκεκριμένος: Χρήμα είναι το σύνολο των κερμάτων, τραπεζογραμματίωνκαι καταθέσεων[1]. Οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτά τα τρία δεν είναι χρήμα. Ο όρος τραπεζογραμμάτιο είναι συνώνυμος με τον όρο χαρτονόμισμα. Το σύνολο κερμάτων και χαρτονομισμάτων ονομάζεται σύνολο νομισματικής κυκλοφορίας. Χρήμα όμως δεν είναι μόνο η νομισματική κυκλοφορία. Οι καταθέσεις είναι καταθέσεις των ιδιωτών στις εμπορικές τράπεζες και καταθέσεις των εμπορικών τραπεζών στην κεντρική τράπεζα. Ο σύγχρονος ορισμός του χρήματος σημαίνει για παράδειγμα ότι οι επιταγές είναι χρήμα (αρκεί βέβαια το ποσό της επιταγής να υπάρχει διαθέσιμο στο λογαριασμό καταθέσεων του εκδότη, και η επιταγή αντιπροσωπεύει ακριβώς μια άμεση εγγραφή στο λογαριασμό καταθέσεων χωρίς την ανάγκη μεταφοράς χαρτονομισμάτων). Επίσης χρήμα είναι η χρέωση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών. Αντίθετα, για παράδειγμα, τα ομόλογα και άλλα παρόμοια χρεόγραφα, τα αμοιβαία κεφάλαια και αξιόγραφα όπως οι μετοχές δεν είναι χρήμα (παρότι καταρχήν θα μπορούσε να γίνει απευθείας ανταλλαγή για παράδειγμα ακίνητων περιουσιακών στοιχείων με μετοχές ή ομόλογα, η χρήση τέτοιων αξιογράφων για πληρωμές δεν είναι βέβαια ευρέως αποδεκτή). Γι’ αυτό και τα διάφορα χρηματοδοτικά αξιόγραφα ονομάζονται γενικά και χρηματοδοτικά ή χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Πίνακας περιεχομένων[Απόκρυψη] |
Γενικά [Επεξεργασία]
Χρήμα είναι οποιοδήποτε αντικείμενο ή εγγραφή χρησιμοποιείται από μια κοινωνία ως υποκατάστατο αξίας, μέσο ανταλλαγής και μονάδα υπολογισμού (εμπορικής αξίας ή αγοραστικής δύναμης). Δεδομένου ότι οι ανάγκες προκύπτουν φυσικά, οι κοινωνίες δημιουργούν ένα συναλλακτικό μέσο όταν δεν υπάρχει κανένα. Σε άλλες περιπτώσεις, μια κεντρική αρχή δημιουργεί ένα συναλλακτικό μέσο, αυτή είναι συχνότερα η περίπτωση στις σύγχρονες κοινωνίες με τα χαρτονομίσματα.
Η αξία των χρημάτων προκύπτει κατά ένα μέρος από τη χρησιμότητά του ως μέσο ανταλλαγής εντούτοις η χρησιμότητά του ως μέσου ανταλλαγής εξαρτάται από την αναγνώριση της αγοραστικής του αξίας. Ως εκ τούτου αυτές οι δύο πτυχές των χρημάτων είναι αλληλοεξαρτώμενες.
Τα προϊόντα ήταν η πρώτη μορφή χρημάτων που εμφανίστηκαν. Στο πλαίσιο ενός συστήματος χρημάτων – προϊόντων, το αντικείμενο που χρησιμοποιείται ως χρήμα έχει την αξία έμφυτη. Υιοθετείται συνήθως για να απλοποιήσει τις συναλλαγές σε μια οικονομία ανταλλαγής, κατά συνέπεια λειτουργεί πρώτα ως μέσο ανταλλαγής. Αρχίζει ως «αποθήκη» αξίας, δεδομένου ότι οι κάτοχοι των φθαρτών αγαθών μπορούν εύκολα να τους μετατρέψουν σε ανθεκτικά χρήματα. Στις σύγχρονες οικονομίες, τα χρήματα προϊόντων έχουν χρησιμοποιηθεί επίσης ως μονάδα απολογισμού. Τα στηριγμένα σε χρυσό νομίσματα είναι μια κοινή μορφή χρημάτων.
Τα χρήματα Fiat (χρήματα εξουσιοδότησης) είναι μια σχετικά σύγχρονη εφεύρεση. Μια κεντρική αρχή δημιουργεί ένα νέο αντικείμενο χρημάτων που έχει την ελάχιστη εγγενή αξία. Η χρήση του κοινού των χρημάτων υπάρχει μόνο επειδή η κεντρική αρχή εξουσιοδοτεί την αποδοχή των χρημάτων κάτω από την ποινική ρήτρα του νόμου. Σε περιπτώσεις όπου το κοινό χάνει την πίστη στα χρήματα εξουσιοδότησης, υπάρχουν λίγα μια κεντρική αρχή μπορούν να κάνουν για να αποτρέψουν την υιοθέτηση άλλων αντικειμένων χρημάτων από την κοινωνία.
Ουσιαστικά χαρακτηριστικά του χρήματος [Επεξεργασία]
Το Χρήμα επιτελεί τις τρείς ακόλουθες βασικές λειτουργίες:
1. Αποτελεί γενικά αποδεκτό μέσο συναλλαγών – ανταλλαγής
Όταν ένα αντικείμενο είναι σε ζήτηση πρώτιστα για τη χρήση του στην ανταλλαγή — για τη δυνατότητά του να χρησιμοποιείται στο εμπόριο για να ανταλλάσσει άλλα πράγματα — τότε έχει αυτήν την ιδιότητα. Αυτό το χαρακτηριστικό επιτρέπει στα χρήματα να είναι πρότυπα αναβεβλημένης πληρωμής, π.χ., ένα εργαλείο για την πληρωμή των χρεών.
2. Μέτρο υπολογισμού των οικονομικών αξιών
Όταν η αξία ενός αγαθού χρησιμοποιείται συχνά για να μετρήσει ή να συγκρίνει την αξία άλλων αγαθών ή όπου η αξία του χρησιμοποιείται για να ονομάσει τα χρέη έπειτα λειτουργεί ως μονάδα απολογισμού.
Ένα χρέος δεν μπορεί να χρησιμεύσει ως μονάδα απολογισμού επειδή η αξία της διευκρινίζεται σε σύγκριση με κάποια εξωτερική αξία αναφοράς, κάποια πραγματική μονάδα απολογισμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τακτοποίηση του χρέους.
Παραδείγματος χάριν, εάν σε κάποιο πολιτισμό οι άνθρωποι τείνουν για να μετρήσουν την αξία των πραγμάτων σε σχέση με τις αίγες έπειτα θα θεωρούσαμε τις αίγες ως κυρίαρχη μονάδα του απολογισμού σε εκείνο τον πολιτισμό. Π.χ. μπορούμε να πούμε ότι σήμερα ένα άλογο αξίζει 10 αίγες και μια καλή καλύβα αξίζει 45 αίγες.
3. Τέλος, διασφαλίζει την αγοραστική δύναμη του κατόχου του
Όταν ένα αντικείμενο αγοράζεται πρώτιστα για να αποθηκεύει την αξία για το μελλοντικό εμπόριο έπειτα χρησιμοποιείται ως «αποθήκη» αξίας. Παραδείγματος χάριν, ένα πριονιστήριο να διατηρήσει μια αποθήκη ξυλείας που έχει αγοραστική αξία. Επίσης να κρατήσει ένα κουτί μετρητών που έχει κάποια χρήματα που κρατούν αγοραστική αξία. Και οι δύο θα αντιπροσώπευαν μια «αποθήκη» της αξίας επειδή μέσω του εμπορίου μπορούν να μετατραπούν σοβαρά σε άλλα αγαθά σε κάποια μελλοντική ημερομηνία. Τα περισσότερα μη-φθαρτά αγαθά έχουν αυτήν την ιδιότητα.
Πολλά αγαθά έχουν μερικά από τα χαρακτηριστικά που περιγράφονται ανωτέρω. Εντούτοις κανένα αγαθό δεν είναι χρήματα εκτός αν μπορεί να ικανοποιήσει και τα τρία κριτήρια.
Σύγχρονος ορισμός του χρήματος – συνολική προσφορά χρήματος [Επεξεργασία]
Το χρήμα είναι ένα από τα κεντρικότερα θέματα που μελετώνται στα οικονομικά και διαμορφώνουν την πιο αδιάσειστη σύνδεσή του με τη χρηματοδότηση. Το σύνολο των χρημάτων σε μια οικονομία έχει επιπτώσεις άμεσα στον πληθωρισμό και τα επιτόκια και ως εκ τούτου επηρεάζει ιδιαιτέρως. Μια νομισματική κρίση μπορεί να έχει πολύ σημαντικά οικονομικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα εάν οδηγεί στη νομισματική αποτυχία και την υιοθέτηση μιας πολύ λιγότερο αποδοτικής οικονομίας ανταλλαγών. Αυτό συνέβη στη Ρωσία (παραδείγματος χάριν) κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90.
Τα σύγχρονα οικονομικά αντιμετωπίζουν επίσης μια δυσκολία στην απόφαση του τι ακριβώς είναι χρήμα.
Έχουν υπάρξει πολλά ιστορικά επιχειρήματα σχετικά με το συνδυασμό λειτουργιών του χρήματος, μερικοί υποστηρίζουν ότι χρειάζονται περισσότερο διαχωρισμό και ότι μια ενιαία μονάδα είναι ανεπαρκής να τους εξετάσει όλους. Αυτά τα επιχειρήματα καλύπτονται στο οικονομικό κεφάλαιο που είναι ένας γενικότερος όρος για όλα τα ρευστά μέσα.
Για τους παραπάνω λόγους έχουν επανειλημμένα υιοθετηθεί σαν χρήμα, εδώ και πολλές χιλιετίες, στις περισσότερες κοινωνίες ο χρυσός και ο άργυρος. Αλλά από τα μέσα του 20ου αιώνα περίπου, έχει παραμερισθεί ο ιστορικός ρόλος των πολυτίμων μετάλλων σαν χρήμα σε όφελος του «fiat money» (βλέπε παραπάνω) που σημαίνει (χαρτο)νόμισμα χωρίς το ανάλογο απόθεμα χρυσού ή αργύρου.
Η συνολική διαθέσιμη ποσότητα χρήματος σε μία οικονομία για κάθε χρήση ονομάζεται «χρηματικό απόθεμα» – money supply (M).
H «M» απαρτίζεται από τέσσερα κλιμακωτά υπομεγέθη:
* Το Μ0 (σύνολο χαρτονομισμάτων, κερμάτων και λογαριασμοί της κεντρικής τράπεζας μετατρέψιμοι σε νόμισμα)
* Το Μ1 (Μ0 + λογαριασμοί όψεως[2] και τρεχούμενοι)
* Το Μ2 (Μ1 + λογαριασμοί ταμιευτηρίου και μεγάλες καταθέσεις άνω των $100.000)
* Το Μ3 (Μ2 + άλλοι λογαριασμοί εξωτερικού και καταθέσεις σε ευρω/δολλάρια)
Νομικά Ζητήματα [Επεξεργασία]
Η πολύ συχνή και ευρεία χρήση των χαρτονομισμάτων προκειμένου να εξασφαλίζει την απαραίτητη ασφάλεια των συναλλαγών υπόκεινται σε αρκετά σχολαστικές και λεπτομερείς νομικές διατυπώσεις.
Έτσι πλέον προκειμένου να υπάρχει διαφάνεια και ασφάλεια (δηλαδή για κάθε χαρτονόμισμα να υπάρχει αντίκρυσμα – εξασφάλιση ότι η απαίτηση μπορεί να εκπληρωθεί άμεσα), τα χαρτονομίσματα τα εκδίδει αποκλειστικά η Κεντρική Τράπεζα μίας χώρας. Απαγορεύεται αυστηρά η έκδοση χαρτονομισμάτων από άλλες τράπεζες ή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και φυσικά από άλλα νομικά ή φυσικά πρόσωπα. Επιπλεόν απαγορεύεται αυστηρά η παραχάραξη χαρτονομίσματος δηλαδή η παράνομη κατασκευή πλαστού χρήματος (το οποίο φυσικά δεν έχει αντίκρυσμα ούτε αγοραστική δύναμη).
Η αποδοχή του νομίσματος που εκδίδεται σε μία χώρα είναι αναγκαστική από όλους τους φορείς και συναλλασόμενους μέσα σε αυτή τη χώρα, ενώ απαγορεύεται η συνύπαρξη άλλων νομισμάτων στις εγχώριες συναλλαγές (η διατήρηση άλλων νομισμάτων δεν απαγορεύεται εφόσον επιτρέπει συναλλαγές με άλλες χώρες).
Πίστωση ως χρήμα [Επεξεργασία]
Η πίστωση συχνά και αόριστα αναφέρεται ως χρήμα. Εντούτοις η πίστωση ικανοποιεί μόνο τα κριτήρια ένα και τρία των ανωτέρω κριτηρίων «ουσιαστικών χαρακτηριστικών των χρημάτων». Η πίστωση αποτυγχάνει εντελώς το κριτήριο αριθμός δύο. Ως εκ τούτου για να είμαστε απολύτως ακριβείς, πίστωση είναι ένα υποκατάστατο χρημάτων και όχι κανονικά χρήματα.
Αυτή η διάκριση μεταξύ των χρημάτων και της πίστωσης προκαλεί σύγχυση στις συζητήσεις περί νομισματικής θεωρίας. Ως όροι, η πίστωση και τα χρήματα χρησιμοποιούνται συχνά εναλλακτικά. Ακόμη και στα οικονομικά η πίστωση αναφέρεται συχνά ως χρήματα. Παραδείγματος χάριν οι καταθέσεις τραπεζών συμπεριλαμβάνονται γενικά στα αθροίσματα του εθνικού ευρύ ανεφοδιασμού χρημάτων. Εντούτοις οποιαδήποτε λεπτομερής μελέτη της νομισματικής θεωρίας πρέπει να αναγνωρίσει την κατάλληλη διάκριση μεταξύ των χρημάτων και της πίστωσης
Το υπόλοιπο αυτού του άρθρου χρησιμοποιεί συχνά τον όρο χρήμα υπό τη ευρύτερη έννοια της λέξης.
Ιστορία του Χρήματος [Επεξεργασία]
Η εμφάνιση του χρήματος [Επεξεργασία]
Κατά τις συναλλαγές τους στην αρχαιότητα οι άνθρωποι είχαν καθιερώσει το ανταλλακτικό σύστημα βάσει του οποίου ο παραγωγός ενός προϊόντος αντάλλαζε τα επιπλέον προϊόντα με προϊόντα άλλου παραγωγού. Η μέθοδος της ανταλλαγής αγαθών χρονολογείται σε τουλάχιστον 100.000 χρόνια πριν, αν και δεν υπάρχει κανένα ιστορικό στοιχείο που να αποδεικνύει την ύπαρξη μιας κοινωνίας ή οικονομίας που βασίζονταν μόνο στη μέθοδο αυτή.
Πολλοί πολιτισμοί σε όλο τον κόσμο ανέπτυξαν τελικά τη χρήση χρημάτων των οποίων η αξία βασίζονταν στην αξία του υλικού από το οποίο ήταν φτιαγμένα. Ο σίγλος ή σέκελ ήταν αρχικά μια μονάδα χρήματος αλλά και μονάδα βάρους. Η πρώτη χρήση του όρου προήλθε από τη Μεσοποταμία γύρω στο 3000 π.Χ. Κοινωνίες στην Αμερική, την Ασία, την Αφρική και την Αυστραλία άρχισαν να χρησιμοποιούν όστρακα ως χρήμα. Πολλά αντικείμενα έχουν χρησιμοποιηθεί ως χρήματα, από τα φυσικά λιγοστά πολύτιμα μέταλλα έως κοχύλια και από τσιγάρα έως τα εξ ολοκλήρου τεχνητά χρήματα όπως τα χαρτονομίσματα. Τα πρώτα νομίσματα κατασκευάστηκαν αρχικά από χαλκό, κατόπιν από σίδηρο και αυτό επειδή ο χαλκός και ο σίδηρος ήταν ισχυρά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή όπλων. Η χρηματική αξία των νομισμάτων προέκυπτε από την αξία του μετάλλου από το οποίο ήταν κατασκευασμένο.
Ο Βασιλιάς Φείδων του Άργους, το 700 π.Χ. περίπου, άλλαξε τα νομίσματα από το σίδηρο σε ένα μάλλον άχρηστο και διακοσμητικό μέταλλο, το ασήμι, και, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, αφιέρωσε μερικά από τα νομίσματα σιδήρου που έμειναν (που ήταν στην πραγματικότητα ράβδοι σιδήρου) στο ναό της Ήρας. Ο βασιλιάς Φείδων έπλασε τα ασημένια νομίσματα στην Αίγινα, στο ναό της θεάς της φρόνησης και του πολέμου Αθηνάς Αφαίας, και χάραξε τα νομίσματα με μια Χελώνα, η οποία χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα ως σύμβολο της κεφαλαιοκρατίας. Τα νομίσματα Χελώνες έγιναν αποδεκτά ευρέως και χρησιμοποιήθηκαν ως διεθνές μέσο ανταλλαγής μέχρι τις ημέρες του Πελοποννησιακού Πολέμου, όταν η Αθηναϊκή δραχμή τα αντικατέστησε. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο Τα πρώτα χρυσά νομίσματα στην ιστορία εκδόθηκαν από το Λύδιο βασιλιά Κροίσο, γύρω στο 650 – 600 π.Χ. Σύμφωνα με ένα μύθο, ο Δίας τιμώρησε την Ήρα και την έδεσε την με μια χρυσή αλυσίδα μεταξύ ουρανού και γης. Η Ήρα, με τη βοήθεια του Ηφαίστου, έσπασε τη χρυσή αλυσίδα και απελευθερώθηκε. Λέγεται ότι όλος ο χρυσός που βρίσκεται στη γη προέρχεται από τα κομμάτια αυτής της χρυσής αλυσίδας, που έπεσαν από τον ουρανό. Ίσως λόγω αυτού του μύθο, ο χρυσός χρησιμοποιήθηκε στην αρχαία Ελλάδα μόνο στους ναούς, τάφους και κοσμήματα και δεν υπάρχει οποιοδήποτε αρχαίο ελληνικό χρυσό νόμισμα, μέχρι περίπου το 390 π.Χ., όταν ο Έλληνας βασιλιάς Φίλιππος ο 2ος της Μακεδονίας εξέδωσε τα πρώτα χρυσά νομίσματα. Σύμφωνα με άλλο μύθο, οι εφευρέτες των χρημάτων ήταν η Δημοδίκη (ή Ερμοδίκη) από την Κύμη (σύζυγος του Μίδα), ο Λύκος (γιος του Πανδίου του 2ου και πρόγονος των Λυκίων) και ο Εριχθόνιος, από τη Λυδία ή τη Νάξο.
Η εξέλιξη του χρήματος [Επεξεργασία]
Η μέθοδος της χρήσης νομισμάτων, ως χρήμα, με βάση την αξία του υλικού από το οποίο ήταν φτιαγμένα τελικά εξελίχθη στη μέθοδο του αντιπροσωπευτικού χρήματος. Αυτό συνέβη επειδή οι έμποροι χρυσού και αργύρου ή οι τράπεζες άρχισαν να εκδίδουν αποδείξεις στους καταθέτες – εξαργυρώσιμες με χρήματα ουσιαστικής αξίας – τα οποία είχαν κατατεθεί. Τελικά, αυτές οι αποδείξεις έγιναν ευρέως αποδεκτές ως μέσο πληρωμής και ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται ως χρήμα.
Τα χάρτινα χρήματα ή τραπεζογραμμάτια χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην Κίνα, κατά τη διάρκεια της Δυναστείας των Σονγκ. Αυτά τα τραπεζογραμμάτια, γνωστά ως «Jiaozi» εξελίχθηκαν από χρεόγραφο που είχαν χρησιμοποιηθεί από τον 7ο αιώνα μ.Χ., ωστόσο, δεν είχαν σταματήσει τη χρήση των νομισμάτων ουσιαστικής αξίας. Στην Ευρώπη τα πρώτα τραπεζογραμμάτια εξεδόθησαν από τη Stockholms Banco το 1661 και χρησιμοποιήθηκαν παράλληλα με κέρματα.
Η ευκολία των συναλλαγών που παρείχε η έκδοση των τραπεζογραμματίων από τις τράπεζες καθιέρωσε τα χαρτονομίσματα σε ευρεία και κοινώς αποδεκτή συναλλακτική πρακτική. Μ’ αυτό το νομισματικό σύστημα, όπου το μέσο συναλλαγής είναι χαρτιά, τα οποία μπορούν να μετατραπούν σε προκαθορισμένες, σταθερές ποσότητες χρυσού, αντικαταστάθηκε η χρήση των χρυσών νομισμάτων ως χρήματος μεταξύ του 17ου και 19ου αιώνα στην Ευρώπη. Αυτά τα πιστοποιητικά χρυσού νομιμοποιήθηκαν ως χρήμα και η ρευστοποίησή τους σε χρυσό αποθαρρύνθηκε. Στις αρχές του 20ου αιώνα όλες σχεδόν οι χώρες υιοθέτησαν αυτό το σύστημα όπου για τα πιστοποιητικά που εξέδιδαν, υπήρχε προκαθορισμένη ποσότητα χρυσού προς εξαργύρωση.
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, με τη διάσκεψη του Bretton Woods, οι περισσότερες χώρες υιοθέτησαν τα χρήματα Fiat των οποίων η τιμή είχε καθοριστεί σύμφωνα με το δολάριο ΗΠΑ. Το αμερικανικό δολάριο με τη σειρά του καθορίστηκε σε σχέση με το χρυσό. Το 1971, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έπαυσε τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου ΗΠΑ σε χρυσού. Μετά από αυτό, πολλές χώρες ακολούθησαν το παράδειγμα των ΗΠΑ και η πλειονότητα των χρημάτων παγκοσμίως σταμάτησε να υποστηρίζεται από αποθέματα χρυσού.
Σημειώσεις – Παραπομπές [Επεξεργασία]
- ↑ R. Dornbusch, S. Fischer, Macroeconomics, 1990, ελλ. μτφ. Χρ. Ανδροβιτσανέας, Κεφ. 11 «Η Κεντρική Τράπεζα, το χρήμα και οι πιστώσεις».
- ↑ Όψεως ή τρεχούμενοι ονομάζονται οι τραπεζικοί λογαριασμοί που επιτρέπουν άμεσα έκδοση επιταγής. Αντίθετα οι ταμιευτηρίου έχουν συνήθως κάποια προθεσμία που πρέπει να λήξει για να μπορούν να ρευστοποιηθούν για πραγματοποίηση πληρωμών.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι [Επεξεργασία]
Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ [Επεξεργασία]
Παρασκήνιο, Το χρήμα (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Οδηγία 2009/110/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Σεπτεμβρίου 2009 , για την ανάληψη, άσκηση και προληπτική εποπτεία της δραστηριότητας ιδρύματος ηλεκτρονικού χρήματος, την τροποποίηση των οδηγιών 2005/60/ΕΚ και 2006/48/ΕΚ και την κατάργηση της οδηγίας 2000/46/ΕΚ Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ
http://eur-lex.europa.eu/el/treaties/dat/11992M/htm/11992M.html
Άρθρο 105 Α
1. Η ΕΚΤ έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει την έκδοση τραπεζογραμματίων μέσα στην Κοινότητα. Η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες μπορούν να εκδίδουν τέτοια τραπεζογραμμάτια. Τα τραπεζογραμμάτια που εκδίδονται από την ΕΚΤ και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες είναι τα μόνα τραπεζογραμμάτια που αποτελούν νόμιμο χρήμα μέσα στην Κοινότητα.
2. Τα κράτη μέλη μπορούν να εκδίδουν κέρματα, η ποσότητα των οποίων τελεί υπό την έγκριση της ΕΚΤ. Το Συμβούλιο, αποφασίζοντας με τη διαδικασία του άρθρου 189 Γ και μετά από διαβούλευση με την ΕΚΤ, μπορεί να θεσπίζει μέτρα για την εναρμόνιση της ονομαστικής αξίας και των τεχνικών προδιαγραφών όλων των κερμάτων που πρόκειται να κυκλοφορήσουν, στο βαθμό που είναι απαραίτητος για την ομαλή κυκλοφορία τους μέσα στην Κοινότητα.
Άρθρο 16
Τραπεζογραμμάτια
Σύμφωνα με το άρθρο 105 Α παράγραφος 1 της παρούσας συνθήκης, το Διοικητικό Συμβούλιο έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει την έκδοση τραπεζογραμματίων μέσα στην Κοινότητα. Η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες μπορούν να εκδίδουν τέτοια τραπεζογραμμάτια. Τα τραπεζογραμμάτια που εκδίδονται από την ΕΚΤ και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες είναι τα μόνα τραπεζογραμμάτια που θα αποτελούν νόμιμο χρήμα μέσα στην Κοινότητα.
Η ΕΚΤ σέβεται κατά το δυνατόν τις υπάρχουσες πρακτικές σχετικά με την έκδοση και την όψη των τραπεζογραμματίων.
Άρθρο 52
Ανταλλαγή τραπεζογραμματίων κοινοτικών νομισμάτων
Μετά τον αμετάκλητο καθορισμό των συναλλαγματικών ισοτιμιών, το Διοικητικό Συμβούλιο λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσει ότι τα τραπεζογραμμάτια που εκφράζονται σε νομίσματα με αμετάκλητα καθορισμένες ισοτιμίες ανταλλάσσονται από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες στην αντίστοιχη άρτια ισοτιμία τους.
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32001R2560:EL:HTML
δ) ως «μέσο ηλεκτρονικού χρήματος» νοείται ένα επαναφορτιζόμενο μέσο πληρωμής (κάρτα με αποθηκευμένη αξία ή μνήμη ηλεκτρονικού υπολογιστή), στο οποίο αποθηκεύονται ηλεκτρονικά μονάδες αξίας·
97/489/ΕΚ: Σύσταση της Επιτροπής της 30ής Ιουλίου 1997 σχετικά με τις συναλλαγές που γίνονται με μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής και ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ του εκδότη και του κατόχου (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31997H0489:EL:HTML
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32010H0304:EL:NOT
σχετικά με τη χρήση εναρμονισμένης μεθόδου για την ταξινόμηση και την κοινοποίηση των καταγγελιών και των αιτημάτων των καταναλωτών
(2010/304/ΕΕ)
2001/413/ΔΕΥ: Απόφαση-πλαίσιο του Συμβουλίου, της 28ης Μαΐου 2001, για την καταπολέμηση της απάτης και της πλαστογραφίας που αφορούν τα μέσα πληρωμής πλην των μετρητών
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32001F0413:EL:HTML
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ 11ΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1981. – ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ ΚΑΤΑ GUERRINO CASATI. – (ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ ΤΟΥ TRIBUNALE ΤΟΥ BOLZANO – ΙΤΑΛΙΑ). – ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ – ΕΘΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΥ. – ΥΠΟΘΕΣΗ 203/80.
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:61980CJ0203:EL:HTML
2011/525/ΕΕ: Κατευθυντήρια γραμμή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 25ης Αυγούστου 2011 , για τροποποίηση της κατευθυντήριας γραμμής ΕΚΤ/2007/9 σχετικά με τη νομισματική στατιστική και τη στατιστική χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και αγορών (ΕΚΤ/2011/13)
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:228:0037:01:EL:HTML
ΨΗΦΙΣΜΑ σχετικά με το σύστημα πληρωμών στο πλαίσιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης.
88/590/ΕΟΚ: Σύσταση της Επιτροπής της 17ης Νοεμβρίου 1988 που αφορά τα συστήματα πληρωμών και ιδίως τις σχέσεις μεταξύ κατόχου και εκδότη κάρτας
Σύσταση της Επιτροπής, της 22ας Μαρτίου 2010 , σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και τις έννομες συνέπειες του καθεστώτος νομίμου χρήματος των τραπεζογραμματίων και των κερμάτων σε ευρώ
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32010H0191:EL:HTML
Απόφαση του Δικαστηρίου της 19ης Νοεμβρίου 1996. – Siemens AG κατά Henry Nold. – Αίτηση για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως: Bundesgerichtshof – Γερμανία. – Δίκαιο των εταιριών – Αύξηση κεφαλαίου – Εισφορές σε είδος – Δικαίωμα προτιμήσεως των μετόχων – Αποκλεισμός. – Υπόθεση C-42/95.
Πρόταση για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της για την ανάληψη, την άσκηση και την προληπτική εποπτεία της δραστηριότητας ιδρύματος ηλεκτρονικού χρήματος, για την τροποποίηση των οδηγιών 2005/60/ΕΚ και 2006/48/ΕΚ και την κατάργηση της οδηγίας 2000/46/ΕΚ (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) {SEC(2008) 2572} {SEC(2008) 2573} /* COM/2008/0627 τελικό – COD 2008/0190 */
| Κατευθυντήρια γραμμή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας | Κατευθυντήρια γραμμή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας |
| της 25ης Αυγούστου 2011 | της 25ης Αυγούστου 2011 |
| για τροποποίηση της κατευθυντήριας γραμμής ΕΚΤ/2007/9 σχετικά με τη νομισματική στατιστική και τη στατιστική χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και αγορών | για τροποποίηση της κατευθυντήριας γραμμής ΕΚΤ/2007/9 σχετικά με τη νομισματική στατιστική και τη στατιστική χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και αγορών |
| (ΕΚΤ/2011/13) | (ΕΚΤ/2011/13) |
| (2011/525/ΕΕ) |
Απόφαση του Δικαστηρίου (έκτο τμήμα) της 26ης Ιουνίου 2003. – KapHag Renditefonds 35 Spreecenter Berlin-Hellersdorf 3. Tranche GbR κατά Finanzamt Charlottenburg. – Αίτηση για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως: Bundesfinanzhof – Γερμανία. – Έκτη οδηγία ΦΠΑ – Πεδίο εφαρμογής – Παροχή υπηρεσιών εξ επαχθούς αιτίας – Είσοδος εταίρου σε προσωπική εταιρία καταβάλλοντος εισφορά σε χρήμα. – Υπόθεση C-442/01.
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:62001CJ0442:EL:HTML
Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 263/2011 της Επιτροπής, της 17ης Μαρτίου 2011 , για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 458/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το ευρωπαϊκό σύστημα ολοκληρωμένων στατιστικών κοινωνικής προστασίας (Esspros) όσον αφορά την έναρξη πλήρους συλλογής στοιχείων για το τμήμα του Esspros που αφορά τις καθαρές παροχές κοινωνικής προστασίας Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:071:0004:01:EL:HTML
2002/12/ΕΚ: Απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 3ης Δεκεμβρίου 2001, που τροποποιεί την απόφαση ΕΚΤ/2001/7 σχετικά με τις ονομαστικές αξίες, τις προδιαγραφές, την αναπαραγωγή, την ανταλλαγή και την απόσυρση των τραπεζογραμματίων σε ευρώ (ΕΚΤ/2001/14)
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 10/2008 της Επιτροπής, της 8ης Ιανουαρίου 2008 , για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 458/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με το ευρωπαϊκό σύστημα ολοκληρωμένων στατιστικών κοινωνικής προστασίας (ESSPROS) όσον αφορά τους ορισμούς, τις λεπτομερείς ταξινομήσεις και την επικαιροποίηση των κανόνων διάδοσης για το κεντρικό σύστημα του ESSPROS και για το τμήμα που αφορά τους δικαιούχους συνταξιοδότησης (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ )
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32008R0010:EL:NOT
97/489/ΕΚ: Σύσταση της Επιτροπής της 30ής Ιουλίου 1997 σχετικά με τις συναλλαγές που γίνονται με μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής και ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ του εκδότη και του κατόχου (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31997H0489:EL:NOT
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2560/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2001, σχετικά με τις διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32001R2560:EL:HTML
Οδηγία 97/9/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 3ης Μαρτίου 1997 σχετικά με τα συστήματα αποζημίωσης των επενδυτών
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31997L0009:EL:HTML
Οδηγία 98/26/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Μαΐου 1998 σχετικά με το αμετάκλητο του διακανονισμού στα συστήματα πληρωμών και στα συστήματα διακανονισμού αξιογράφων
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31998L0026:el:HTML
-osr- τίποτε δεν χαρίζεται..... όλα κερδίζονται μόνο όταν τα διεκδικούμε και τα θέλουμε αληθινά 